Variomatic vragen

[MobyJoost]

Je krijgt het wel voor elkaar, dat is duidelijk.

[Franky]

Ik heb de komende 2 weken vrij. Dan hoop ik met het technische deel al een heel eind te zijn. Met heel veel mazzel heb ik de zaak dan ook al afgesteld. Maar dat zou me verbazen

[ruudk]

Ik volg het met belangstelling!
Ruud

[Franky]

Zo, mijn 2 weken vakantie zijn voorbij. Als ik er naar terugkijk heb ik maar weinig voor elkaar gekregen voor mijn variateur ombouw.

Klinken
Het klinken van de klinknagels op de koppeling is mislukt. Nadat ik eindelijk een goede ondersteuning had gevonden kreeg ik het nauwelijks voor elkaar om de klinknagel te vervormen. Je moet wel zo belachelijk hard slaan op die 4.5mm klinknagels dat je niet langer kan spreken van gecontroleerd werken. Daarom heb ik besloten dit te gaan doen met een hydraulische pers. Daar moet ik dan wel een nieuwe opstelling voor bouwen en daar had ik geen tijd meer voor. Dus deze klus schuif ik naar de zomervakantie toe.

Tandwielen
De tandwielen vervangen bleek lastiger dan verwacht vanwege de goedkope namaaktroep die ik gekocht had. Ovale tandwielen werken niet goed Gelukkig is dit opgelost met hulp van dit forum! Ik heb mijn eerste meters gereden met de nieuwe tandwielen en ik moet zeggen dat het flink schrikken was. Wheelies trekken doe ik niet maar de acceleratie van de brommer is bizar! Dit gaat echt hard. Zo hard dat ik in de eerste paar meters echt het stuur vast heb moeten grijpen om op de brommer te blijven zitten. Ik had dit niet verwacht. Ik ben aangenaam verrast

Variateur stellen
Hier ben ik niet eens aan toegekomen. Het gaat wel hard nodig zijn want mijn motorblok komt om een of andere reden vaak in eigentrilling. De hele brommer trilt dan echt idioot hard en dit is heel oncomfortabel. Ik denk dat de variateur per toeval nu zo is afgesteld dat hij steeds op een vervelend toerental uitkomt. Ik heb de motorophanging van mijn blok aangepast tbv de uitlijning van de onderlinge cilentlagers. Hierbij is de voorspanning van de V-snaar spanveer alweer verandert en reageert de variateur alweer anders.

Ik kom der wel Het gaat sowieso heel erg de moeite waard zijn

[Harrie]

Zo, mijn 2 weken vakantie zijn voorbij. Als ik er naar terugkijk heb ik maar weinig voor elkaar gekregen voor mijn variateur ombouw.

Klinken
Het klinken van de klinknagels op de koppeling is mislukt. Nadat ik eindelijk een goede ondersteuning had gevonden kreeg ik het nauwelijks voor elkaar om de klinknagel te vervormen. Je moet wel zo belachelijk hard slaan op die 4.5mm klinknagels dat je niet langer kan spreken van gecontroleerd werken. Daarom heb ik besloten dit te gaan doen met een hydraulische pers. Daar moet ik dan wel een nieuwe opstelling voor bouwen en daar had ik geen tijd meer voor. Dus deze klus schuif ik naar de zomervakantie toe.

Beste Franky,
Ik heb de afgelopen tijd 3 koppelingen geklonken en dat ging vrij gemakkelijk. Ik sla niet idioot hard, want ik pas de volgende truc toe uit de sterkteleer:
druk = kracht / oppervlakte
Je moet met de spitstoellopende achterkant van de hamer op de zijkant van de nagel tikken. Er ontstaat dan ook een mooie bolle kop.
Het kleine contactvlak geeft een hoge druk, waardoor de nagel plastisch vervormd. Na het klinken draai ik de binnenkant nog even na. De binnenkoppelingvoering is je er dankbaar voor en hoor je dan niet mopperen.
Harrie

[Franky]

Ah kijk, dat is wel een verschil met mijn methode. Ik heb een metalen staafje gepakt die ik op de klinknagel legde en daar ben ik toen op gaan slaan (uiteraard met de klinknagel van onder ondersteund). Dit had allemaal niet zo veel effect.

Kan jij eens een foto posten van hoe de klinknagel eruit ziet nadat jij hem hebt geklonken?

[Franky]

Dan heb ik nog een vraag voor jullie. Misschien hebben jullie hier een handig trucje voor.

Ik heb nu de grote bout door mijn motorblok in neutrale positie van de variateur vast gedraaid. Dit is erg slecht voor je cilent lagers en om die reden heb ik mijn eerste paar 100 meter enkel erg langzaam gereden zodat mijn variateur niets deed. Nu zou ik graag eens wat sneller willen rijden.

Hoe krijg je die bout vastgedraaid met de variateur ongeveer op de helft? Je kan dat toch moeilijk doen terwijl je blok draait. Dan kom je handen en ogen te kort om het voor elkaar te krijgen. Hoe doen jullie dit?

[MobyJoost]

Je duwt hetblok naar achter en zet de bout vast. "Grote kans, dat de bout meedraait", zeg jij dan. Zoek een manier, om het blok tijdelijk in de juiste stand te fixeren. Stuk touw, tie-wrap.

[Franky]

Ik zit al te denken aan een opvulblokje bij de veerspanner en het beugeltje dat er omheen zit. Alleen dat is nou ook niet zo ideaal. Je drukt die veer niet zomaar in....

[ruudk]

Hoi,
Met z'n twee-en (ik kan het trema niet vinden) moet die truc met dat opvulblokje goed te doen zijn toch?
Groet,
Ruud

[Franky]

Met zijn tweeën wel ja. Maar ik hou daar niet van. Moet in mijn eentje kunnen Misschien een spanband om de koppeling heen en om de trapper en dan aantrekken. Moet ik eens even zoeken naar een spanband...

Ik ben afgelopen week een hele dag bezig geweest om het mogelijk te maken mijn blok in mijn eentje te monteren Dat is echt zo geweldig als dat kan! En nee, dat kon eerst echt niet Ga daar maar eens over nadenken
De les van de dag: zet nooit iets in elkaar zoals het origineel bedoeld is zonder te kijken of het crap is

[Franky]

Zo, ik heb weer wat resultaten te melden.

Het vastdraaien van de cilentlagers is gelukt. Gewoon door een spanband om de koppeling en trapas heen te doen en dan aantrekken totdat hij goed staat. Dit meet ik aan de hand van de indrukking van de V-snaar spanveer. Ik heb daar bepaald wat ongeveer de midden stand is. Gaat eigenlijk heel makkelijk.

Toen mocht ik eindelijk plankgas gaan rijden. Maar er was haast niet op te rijden. Elke keer als je het gas los laat komt het motorblok in eigentrilling. Heel storend. Het is echt moeilijk je stuur vast te houden als dit gebeurd. Dus ik heb maar eens de rolletjes in de variateur veranderd. Er zat 3x 8.5g in ik heb er 3x 6.8g in gezet. Deze had ik nog liggen van vroegah, toen ik nog een moderne scooter had. De aanpassing is redelijk succesvol Het motorblok komt niet meer in eigenfrequentie als je het gas los laat Maar ik heb het idee dat ik nog wel wat lichtere rolletjes erin mag stoppen. Het toerental van mijn motorblok op volgas is toch nog ietsie aan de lage kant. Met de nog iets lichtere rolletjes komt mijn blok ook echt niet meer in eigentrilling (hij zit er nu soms dicht tegen aan). Het begint wat te worden

Met het mooie weer van vandaag heb ik even een flink stuk gereden. Hoewel het nog allemaal nog niet perfect is rijdt dit al heel aardig en echt gruwelijk hard! 50+km/h is de normale topsnelheid. Met een beetje wind mee ga ik over de 55. Een lange helling van 6% rij ik op met 42km/h. Bizar! Het gene wat mij nog het meeste verbaasde is dat als ik 58km/h rijd, het toerental van het motorblok nog steeds acceptabel is. Ik zou dus zelfs nog naar tandwieltje 11 kunnen voor ipv 12. Maar dat ga ik toch maar niet doen omdat dan mijn ketting weer op mijn achterbrug gaat slaan.

Is het iemand anders trouwens al opgevallen dat net voordat je variateur op de maximale stand komt, hij gaat zingen/fluiten/huilen? Typisch geluid is dat.

[ruudk]

Ha Franky,

Dat zingen/huilen/fluiten doet mijn variateurmoby ook, vind ik mooi. Deze heeft echt een ander geluid dan de niet-variateurmodellen.
Ook bij mij rijdt de Kaptein het 'rustigst' op topsnelheid, dan heeft de motor nog steeds een bescheiden toerental terwijl de wind al wel om je oren suist, een prachtige ervaring vond ik dat, met zo'n variateur. Na het laatste schakelmoment (naar de hoogste versnelling) verandert het toerental niet zoveel meer.
Juist bij de lage snelheden, vind ik de variateurmoby erg onrustig door dat hoge toerental, dat nodigt erg uit om flink gas te geven!

Dat je motor in een eigentrilling komt, als je het gas loslaat, vind ik vreemd. En dat dat beter wordt met lichtere variateurrolletjes vind ik ook vreemd, zit er dan een asymmetrie in de positie van de rolletjes (tov draaipunt?) die vooral optreedt bij 'gas los'? Of is het iets met de v-snaar, gaat die misschien bij het gas loslaten heel snel beurtelings dieper en minder diep liggen in de conussen/wangen van de variateurpoelie? Is het bijvoorbeeld een hele starre v-snaar die sterk de neiging heeft om een ovale vorm aan te nemen en daarmee per rotatie wat wisselend sterk aan de motor trekt?

Groet,
Ruud

[Franky]

Beste Ruud,

Ik heb dezelfde rijervaring als jij. Ik vind de brommer ook wat onrustig op lagere snelheden. Je bent erg geneigd plankgas te geven zodat je op topsnelheid kan rijden want dan loopt het allemaal heel soepel.

Met die trillingen, daar ben ik even zoet mee geweest. Ik rij rond met een getande V-snaar. Dat was de eerste verdachte. Dus die heb ik er even afgehaald en een niet getande snaar erop gezet. Dit hielp echter niets. Mijn motorblok komt op een bepaald toerental gewoon in eigenfrequentie. Normaal gesproken is dat snel over wat je bent dan aan het accelereren en je bent zo door dat toerental heen. Helaas is het met een variateur zo dat als jij je gas los laat het toerental daalt en dan een hele tijd constant blijft totdat de variateur dat niet meer bij kan regelen en dan daalt het toerental nog verder tot dat je stil staat. De variateur bepaalt het toerental waarop die constant blijft. Door de gewichtjes lichter te maken zorg ik ervoor dat het toerental bij geen gas geven hoger komt te liggen zodat het toerental boven het eigenfrequentie toerental komt. In ieder geval, dat was de theorie die ik bedacht had en het bleek te werken Het is echt een enorme vooruitgang.
Het is allemaal wat ongebruikelijk. Ik ben gewend het rollergewicht te bepalen op volgas. Wat er gebeurd als je minder gas geeft dan vol gas is eigenlijk niet interessant. Tenzij er dus rare dingen gebeuren zoals bij mij.

[ruudk]

Okee, ik dacht zomaar dat die resonantiefrequentie van de variateur zelf was.

[MobyJoost]

Over die trillingen kan ik niets zeggen als ik niet op de brommer zit. En er is geen zekerheid, dat ik het wel kan, áls ik er op zit. De "nerveusiteit" van de reactie van de motor, bij lage snelheden, is een kwestie van je variateur afstellen. Als je zwaardere gewichten plaatst, zal je variateur sneller naar een hogere overbreng-verhouding schakelen en zal de motor langzamer draaien, bij een lagere snelheid. De reactie op het gas geven is dan minder "springerig", maar je accelaratie is ook trager. Wat je beschrijft, is het effect van het gas geven bij een geschakelde 4-bak, in de tweede versnelling. Met een klein beetje gas, springt de brommer vooruit. De variateur mist de intelligentie, die nodig is, om in te schatten, wannéér er opgeschakeld wordt. Als je een lege weg voor je hebt, op een schakelbrommer, schakel je soepel door. Rij je in een file, dan schakel je al gauw door, naar een hoger versnelling, om met weinig toeren door te pruttelen. De variateur kan dat niet inschatten, en zit bij een bepaalde overbrengverhouding vast, aan het zelfde toerental van de motor.
De DAF variomatic had dit probleem ook en er is in de jaren na de DAF flink door ontwikkeld aan het VAriomatic systeem, met als gevolg, dat er op variateurs in auto's computer gestuurde, hydraulische systemen geplaatst worden, die de rechtlijnige werking van de gewichten stuurt. Op je Mobylette kan je dit doen, door een "pedale lanceur" te monteren. Het is een pedaal, waarmee je de motor naar voren kan duwen. Je manipuleert dus de kracht van de veer, die de motor terug duwt, tegen de kracht van de variateur. Als jij het nodig vindt, kan je dus het opschakelen vertragen en langer in een "lagere"versnelling blijven. Je plaatst dus hele zware gewichten, waardoor je variateur eigenlijk veel te snel opschakeld en duwt hem met je voet gewoon naar de versnelling, die je verkiest.

[Franky]

Tja, er is geen perfecte variateur afstelling. Het is altijd een afweging Ik rij meestal plankgas, dus daar ga ik maar een beetje voor. Dit maakt de bromfiets weer wat minder praktisch voor langzame mobylette ritten. Je kan niet alles hebben.

[Franky]

Vandaag weer lekker aan de slag geweest met de variateur. Ik heb weer iets lichtere gewichtjes gemonteerd en dit lijken de juiste te zijn! Het motortje bromt lekker en trekt echt goed hard. Als ik het gas los laat blijf ik ver van de eigenfrequentie van mijn blok af waardoor ik ook niet meer zo veel last heb van de trillingen. Dit lijkt best lekker te rijden! Ik moet uiteraard nog meer kilometers rijden. Verder wil ik toch nog het 11 tands tandwiel gaan proberen (zit nu 12 tands op) want mijn variateur eindigt nu ergens boven de 60km/h Dus ik ga nog meer acceleratie krijgen

Verder heb ik ontdekt dat de buitenste trommel van koppeling op de variateur excentrisch of ovaal is Dit verklaart voor een deel de trillingen waar ik zoveel last van heb. Ik ga nog een meetopstelling maken waarmee ik de hele variateur door ga meten zodat ik kan achterhalen wat er allemaal scheef is. Mogelijk is dit nog te repareren/herstellen Wat een onding is die transval variateur/koppeling

[MobyJoost]

De mijne werkt prima. Vanaf het moment van monteren.

[Franky]

Dat blijft bijzonder. Je kan natuurlijk geluk hebben met de variateur gewichtjes. Bij mij was het origineel ook al best aardig, maar nu is het nog veel beter. Die excentrische schijf is een productiefout. Ik vermoed dat de 4 bevestigingsgaatjes niet op de juiste plek geboord zijn. Dus het kan dat ik dikke pech heb. Maar wat mij het meeste verbaast is dat jou koppeling wel werkt. Die koppeling van mij was zo vreselijk slecht dat er echt niet mee te rijden viel dus dat moet opvallen. Dit moet haast wel betekenen dat ze 2 type koppelingen door elkaar heen verkopen
Als je de koppeling een keer open hebt liggen moet je maar eens een foto maken Joost

[MobyJoost]

Ik denk, dat de kwaliteitscontrole bij Transval minder streng is, dan bij Motobécane. En misschien heb ik inderdaad wel geluk.

[Franky]

Dat zou kunnen. Het verklaart wel de slingering in mijn trommel. De koppelingsproblemen verklaart het echter niet want de koppeling is gewoon weg niet ontworpen voor mijn langzaam draaiende mobylette blokje

[Franky]

Ik heb vandaag de afstelling van mijn variateur afgerond. Ik ben uiteindelijk met 6.8g rollen geëindigd in combinatie met het 12 tands tandwiel. Het 11 tands tandwiel gaf om een of andere manier meer trillingen dan de 12tands en met de 12tands loopt mijn variateur door tot 55km/h wat weer iets gunstiger is voor als je wind mee hebt. Dus ik heb toch maar het 12 tands tandwiel erop gezet. Met de gewichtjes van de rollers heb ik heel wat gespeeld en uiteindelijk op 6.8g geëindigd. Ik heb ook met lichtere rollen gereden, maar dat was veel toeren weinig vermogen. Met 6.8g is het toerental redelijk rustig.

Mijn trillingen zijn een stuk minder sinds ik mijn koppelingshamers uitgebalanceerd heb. Dus het is een prettig brommertje om mee te rijden

Ondertussen ben ik er ook achter dat mijn koppelingstrommel niet excentrisch of ovaal is, maar een andere vage vorm omschrijft. Hij is in ieder geval niet rond. Ik moet op de draaibank de zaak maar eens uitklokken om te zien wat hier nou echt aan de hand is. Ik denk wel dat ik het kan oplossen

Ik kom steeds verder

[Franky]

Er is weer voortgang te melden
Ik heb vandaag de trommel van de variateur opgemeten op een draaibank om te zien wat de afwijking is. Deze was in eerste instantie zo'n 0.5mm (top to bottom). Toch nog wel veel. Dus ik ben eens op onderzoek gegaan. De trommel zit vast met 4 schroeven (ik heb er twee vervangen voor inbus versies omdat de kruiskop na al dat los en vastdraaien wel stuk was).
Geen foto
Deze vier schroeven bepalen samen de uitlijning van de trommel t.o.v. de as in het midden. Uitlijnen op schroeven Ik vond dat al eng, Ik heb het nu ook gemeten dat het eng is. Per keer dat ik de schroeven los maakte en weer vast zette kreeg ik een andere uitlijning. Een slingering van bijna een hele millimeter was denk ik de beroerdste uitlijning die ik voor elkaar kreeg Al met al heb ik denk ik de zaak zo'n 10x los en weer opnieuw vast gezet. Het beste resultaat dat ik er uit wist te halen was een top to bottom afwijking van 0.2mm. Dan staat de trommel dus 0.1mm uit het centrum. Hier heb ik uiteindelijk maar voor getekend want ik kreeg het niet beter.

Conclusie van dit alles:
Haal nooit deze schroeven los! Je hebt speciaal uitlijngereedschap of een goede meetopstelling nodig om de zaak weer goed in elkaar te krijgen. Wie bedenkt nou weer zo iets

[JonathanC]

Er is weer voortgang te melden
Ik heb vandaag de trommel van de variateur opgemeten op een draaibank om te zien wat de afwijking is. Deze was in eerste instantie zo'n 0.5mm (top to bottom). Toch nog wel veel. Dus ik ben eens op onderzoek gegaan. De trommel zit vast met 4 schroeven (ik heb er twee vervangen voor inbus versies omdat de kruiskop na al dat los en vastdraaien wel stuk was).

Deze vier schroeven bepalen samen de uitlijning van de trommel t.o.v. de as in het midden. Uitlijnen op schroeven Ik vond dat al eng, Ik heb het nu ook gemeten dat het eng is. Per keer dat ik de schroeven los maakte en weer vast zette kreeg ik een andere uitlijning. Een slingering van bijna een hele millimeter was denk ik de beroerdste uitlijning die ik voor elkaar kreeg Al met al heb ik denk ik de zaak zo'n 10x los en weer opnieuw vast gezet. Het beste resultaat dat ik er uit wist te halen was een top to bottom afwijking van 0.2mm. Dan staat de trommel dus 0.1mm uit het centrum. Hier heb ik uiteindelijk maar voor getekend want ik kreeg het niet beter.

Conclusie van dit alles:
Haal nooit deze schroeven los! Je hebt speciaal uitlijngereedschap of een goede meetopstelling nodig om de zaak weer goed in elkaar te krijgen. Wie bedenkt nou weer zo iets

idd